1 ปี ฟาร์มมี by Green Innovate

ครบรอบ 1 ปีเต็มไปเมื่อวันที่ 19 กันยายนที่ผ่านมา ที่ฟาร์มมี by Green Innovate ได้เข้ามาเทคโอเวอร์ฟาร์มผักในตำบลคลองม่วง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา พร้อมเดินหน้าเต็มสูบลุยทำฟาร์มผักไฮโดรโปนิกส์ปลอดสารแบบประณีต

เป็นเวลา 1 ปีเต็ม ที่ฟาร์มมีได้ทุ่มสรรพกำลังเพื่อกอบกู้สถานการณ์ฟาร์มผักที่กำลังประสบวิกฤตขาดทุนพลิกฟื้นคืนกำไรได้อย่างน่าชื่นใจ สร้างรายได้ปีแรกทะลุ 60 ล้านบาท!

“จากวันที่เข้ามาเรามีพนักงาน 71 คน ผ่านไป 1 ปี วันนี้เรามีพนักงานทั้งสิ้น 105 คน หัวหน้างานอีก 6 คน รวมเป็น 111 คน เราทำงานกันอย่างจริงจังมาก เจอทั้งโรค เจอทั้งแมลง โรคใบจุดไม่ต้องพูดถึง บางวันใบจุดทั้งโรง ตกใจกันทั้งฟาร์ม บางวันเจอหนอน ร้ายกว่านั้นเราเคยเจอจิ้งจกด้วยแต่นานๆ ที” เป็นเสียงจากคุณเอ้-ดร.กัญจน์คหัฐ ปิยะกาญจน์ กรรมการผู้จัดการ ฟาร์มมี by Green Innovate ดังผ่านเครื่องขยายเสียงถึงพนักงานที่มารวมกันพร้อมหน้าพร้อมตาในวันทำบุญฉลองครบรอบ 1 ปี

ด้วยความทุ่มเทอย่างหนักตั้งแต่เริ่มต้น สามารถสร้างยอดขายรวมทั้งสิ้น 60 ล้านบาท ถือเป็นเงินก้อนแรกที่บำรุงขวัญกำลังใจให้กับทุกฟันเฟืองที่เป็นส่วนหนึ่งของความสำเร็จครั้งนี้

นี่เป็นเพียงบันไดขั้นแรกที่แน่นอนว่าเกิดจากทีมที่เข้มแข็ง และยิ่งแข็งแกร่งมากขึ้นไปอีกเมื่อได้กูรูด้านฟาร์มเกษตรของเมืองไทย “ดร.สุรชาติ วุฒาพาณิชย์” ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการฟาร์มเกษตร สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง มานั่งเป็นที่ปรึกษาให้กับฟาร์มมีเป็นการเฉพาะกิจ

ในวงการการเกษตร ดร.สุรชาติ วุฒาพาณิชย์ ได้รับการยอมรับว่าเป็นตัวจริงเสียงจริง! จบปริญญาตรีด้านเกษตรจากแม่โจ้ จากนั้นไปศึกษาต่อปริญญาโทและเอก ด้านวิทยาการก่อน-หลังการเก็บเกี่ยวที่ประเทศออสเตรเลีย พร้อมประสบการณ์ทำงานที่ Rugby Farm ฟาร์มขนาดใหญ่ 3 หมื่นไร่ และเป็นหัวหน้าฝ่ายวิจัยใน Mulgowie Farming ฟาร์มข้าวโพดและถั่วแขกใหญ่ที่สุดในออสเตรเลียเป็นเวลากว่า 15 ปี ก่อนจะผันตัวเองมาเป็นอาสาสมัคร เป็นที่ปรึกษาโครงการหลวง เป็นผู้เชี่ยวชาญที่สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง จ.เชียงใหม่ โดยมีปณิธาน คือ ผลักดันโครงการการเกษตรเมืองไทยให้แข็งแกร่งเติบโต

ในโอกาสก้าวสู่ปีที่ 2 ของฟาร์มมี ทีม Khaoyai Connect มีโอกาสสัมภาษณ์ ดร.สุรชาติ ถึงทิศทางของฟาร์มผักไฮโดรโปนิกส์ปลอดสารเบอร์ใหญ่ของปากช่อง ความท้าทายกับเป้าหมายในการทะยานขึ้นสู่ผู้นำเรื่องผักในอนาคต

ย้อนหลังไป 50 ปี จุดเริ่มต้นผักไฮโดรโปนิกส์ในไทย

ผักไฮโดรโปนิกส์ถูกนำเข้ามาในเมืองไทยราว 50 ปีที่แล้ว ในยุคนั้นคนทั่วไปยังไม่มีใครรู้จักผักสลัดมากนัก มีเพียงโรงแรม และร้านอาหาร 5 ดาว ที่นำเข้าจากต่างประเทศมาเสิร์ฟให้กับแขกที่มาพัก จนเริ่มมีกระแสความนิยมมากขึ้น จึงเริ่มมีบริษัทนำเทคโนโลยีจากต่างประเทศมาผลิตผักไฮโดรโปนิกส์เพื่อทดแทนการนำเข้า

การปลูกโดยทั่วไปมี 2 ระบบ คือ

1. NFT (Nutrient Film Technique) ใช้รางปลูกพลาสติก แล้วให้ปุ๋ยไปกับน้ำลอยเป็นผิวบางๆ เมื่อรากจุ่มในน้ำจะได้ออกซิเจน และปุ๋ยเป็นธาตุอาหาร
2. Substrate Hydroponic เป็นการปลูกโดยใช้วัสดุปลูก เช่น ขุยมะพร้าว กาบมะพร้าว ทราย ก้อนกรวด หินภูเขาไฟ เพอร์ไลท์ เวอร์มิคูไลท์ เป็นวัสดุปลูกที่ไม่ใช่ดิน เพราะดินเป็นบ่อเกิดของจุลินทรีย์ อาจทำให้เกิดโรครากเน่าหรือโคนเน่าได้

“ฟาร์มผักไฮโดรโปนิกส์เป็นโนฮาวจากต่างประเทศ เริ่มแรกมาจากอเมริกา เราเอาเข้ามา แล้วก็พัฒนา เมื่อ 30 ปีก่อนผมมีโอกาสได้ทำฟาร์มผักไฮโดรโปนิกส์ที่กรุงเทพ เป็นบริษัทแรกที่ได้รับสิทธิประโยชน์จากบีโอไอ เรามีการออกแบบโรงเรือน ระบบการปลูกให้เหมาะกับสภาพแวดล้อมอากาศเมืองไทยที่ค่อนข้างจะร้อน ปัจจุบันก็มีระบบโรงเรือน EVAP (Evaporative Cooling System) เข้ามา การทำงานใช้แผงรังผึ้งให้พัดลมดึงความร้อนออกไปทำให้โรงเรือนมีความเย็นสบายขึ้นมา เป็นอีกรูปแบบหนึ่งของกรีนเฮ้าส์”

R&D หัวใจของการพัฒนาผักไฮโดรฯ

โนฮาวในการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์ไม่เคยย่ำอยู่กับที่ เนื่องจากต้องมี R&D (Research and Development) การวิจัยและพัฒนาเพื่อให้ทันยุคทันสมัย ทันต่อความต้องการของผู้บริโภคอยู่เสมอ และที่สำคัญที่สุด คือ เรื่องความยั่งยืน

“เทรนด์ของผู้บริโภคจะเน้นอนามัย ความสะดวกสบาย รสชาติ สีสัน เราต้องผลิตผักให้ตรงกับความต้องการผู้บริโภค เราจึงต้องเน้นเรื่อง R&D มีการวิจัยและพัฒนาพันธุ์ผักใหม่ๆ โดยส่วนใหญ่เราจะปลูกผักสลัด กับผักตระกูลกะหล่ำ มาตอนนี้เราก็มาจับผักผล เช่น มะเขือเทศ แตงจิ๋ว ซึ่งการทำ R&D คือ การหาพันธุ์ใหม่ๆ ที่ให้ผลผลิตดีขึ้น ดก ต้านทานโรค ดูแลง่าย สีสันสวยงาม ทนทานหลังอายุการเก็บเกี่ยว

ตอนนี้เรากำลังทำเรื่องทำให้ผักเป็นขนมกินเล่น หรือสแน็คผัก เช่น มะเขือเทศเชอรี่ แตงจิ๋ว พริกหยวกลูกเล็กๆ ที่กัดกินได้เลย ส่งเสริมให้เด็กนักเรียนที่ไม่ชอบกินผักให้มาลองกินโดยใช้สีสันดึงดูด อย่างมะเขือเทศเดี๋ยวนี้มีสีช็อคโกแลตด้วย รสชาติต้องหวานนุ่ม กินแล้วไม่ติดฟัน รวมถึงดอกไม้กินได้ที่คนไทยยังไม่ค่อยใช้กันเท่าไร คนไทยเรามีสะเดาเป็นช่อดอกไปต้มลวกจิ้มน้ำพริกใช่ไหม ฝรั่งเขาก็จะเป็นกลีบดอกสีสัน เอาไว้โรยหน้าให้อาหารน่ากินมากขึ้น

ส่วนเทรนด์ของอาหารสุขภาพ เช่น เคล เรามีระบบปลูก 2 ระบบ คือ ออร์แกนิก กับ GAP (Good Agricultural Practices) เป็นมาตรฐานโลก ว่าเป็นเกษตรแบบปลอดภัย เรามีออดิททุกปี ทำให้เราผลิตผักมีมาตรฐานคุณภาพ และมีความปลอดภัย ไม่มีเรื่องสารเคมี หรือสารตกค้าง”

นอกจากการเน้นเรื่อง R&D ย่างก้าวต่อไปของฟาร์มมี จะเดินหน้าเรื่องการออกแบบโรงเรือนใหม่เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพอากาศเมืองไทย

การทำฟาร์มผักต้องเดินหน้าไปแบบเป็นขั้นตอน ในปีแรกมีการเน้นเรื่องผลผลิต และปรับปรุงอุดรอยรั่วด้วยการวิจัยและพัฒนา รวมถึงประยุกต์ใช้เทคโนโลยี นำองค์ความรู้ที่มีมาปรับปรุง อบรมพนักงานให้มีความรู้ความเข้าใจ ในระยะต่อไปเมื่อเริ่มมีเงินทุน และองค์ความรู้พร้อมจึงค่อยขยับไปปรับปรุงโรงเรือน

“เนื่องจากสภาพอากาศมันเปลี่ยนแปลงไปแบบรุนแรงมากขึ้น ร้อนขึ้น ฝนตกหนัก มีพายุลูกเห็บ การใช้โรงเรือนที่ออกแบบจากเมืองหนาวอาจจะไม่ค่อยเหมาะกับประเทศเมืองร้อนแบบบ้านเรา ก็จะมีการออกแบบโรงเรือนใหม่เป็น 2 ระยะ ระยะแรกของเก่าจะปรับปรุงให้ดีขึ้น ให้ปลูกผักเย็นสบายได้ทั้งปี ระยะต่อมาโรงเรือนแบบใหม่ที่เราจะสร้างเป็นต้นแบบ เป็นโรงเรือนที่มีความเย็น กว้างใหญ่ อากาศถ่ายเท สามารถใช้เครื่องจักรเครื่องมือในการทำงานสะดวกขึ้น เป็นมิตรกับคนสูงวัย ไม่ต้องก้ม ไม่ต้องทำงานกับพื้น เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และคนทำงานให้มีความสะดวกสบายมากขึ้น”

กุญแจ 3 ดอกสู่ความสำเร็จ

ไม่มีความบังเอิญในความสำเร็จ หากแต่เป็นการวางแผนการงานอย่างรอบคอบและทุ่มเทอย่างหนักเท่านั้น ที่สามารถพลิกสถานการณ์จากขาดทุนกลับมาทำกำไรในเวลาเพียง 1 ปี ด้วยหลักการ 3 ข้อ คือ 1.คุณภาพ 2.ความต่อเนื่อง และ 3.ราคา

“ปัญหาผักเมืองไทยเรามี 2 อย่างหลักๆ 1.เรื่องความปลอดภัย ความมั่นใจของผู้บริโภค คนไทยไม่ไว้ใจเรื่องสารตกค้าง 2.ผลผลิตมีราคาไม่แน่นอน ขึ้นๆ ลงๆ ตามฤดูกาล”

แน่นอนว่ากุญแจสู่ความสำเร็จในปีแรกนั้นมาจากที่ฟาร์มมีสามารถตอบโจทย์ได้ครบทุกข้อ

“ในปีแรกเราทำได้ดีทีเดียว ในเรื่องความปลอดภัยเราทำได้ เนื่องจากระบบไฮโดรโปนิกส์ส่วนใหญ่จะปลูกกับระบบที่ควบคุมได้ในโรงเรือน ปัญหาศัตรูพืชก็น้อยลง เราใช้สารชีวภัณฑ์ที่ปลอดภัยในการป้องกันโรคแมลง ผลผลิตที่ได้ เราสุ่มตรวจด้วยห้องแล็บของเราเอง และถ้าเราทำเรื่องความปลอดภัยได้ เป็นผักเซฟตี้ หรือปลอดสารได้เราจะมีตลาดมหาศาล

ส่วนเรื่องราคาแม้จะไม่สามารถทำราคาตายตัวคงที่ได้ แต่เรามี 2 ราคาที่ชัดเจนตามฤดูกาล มีการทำสัญญาซื้อขายล่วงหน้า เมื่อเราแก้ปัญหาได้ ทำให้เรามีออเดอร์ไม่ขาด เพราะตลาดผักคุณภาพยังมีความต้องการอีกเยอะมาก”

เร่งสร้างความเชื่อมั่นผักปลอดภัยให้แก่ผู้บริโภค

ปัญหาของเกษตรกรไทย เนื่องจากประเทศไทยเป็นประเทศในเขตร้อนชื้น ฉะนั้นวงจรชีวิตของแมลง และโรคจะเร็วมาก ราวๆ 15-20 วันเท่านั้น ดังนั้นในผัก 1 ต้นจะสามารถพบศัตรูพืชทุกเจนเนอเรชั่นอยู่รวมกันตั้งแต่ไข่ ตัวอ่อน และตัวเต็มไว ฉะนั้นการพ่นสารเคมีจึงไม่ค่อยได้ผล เพราะบางสารเคมีฆ่าได้เฉพาะไข่ บางสารเคมีฆ่าเฉพาะตัวอ่อน แต่ไม่ฆ่าตัวเต็มวัย

ดังนั้นวิธีที่ถูกต้องเราควรนำหลักการจัดการศัตรูพืชแบบผสมผสาน ที่เรียกว่า IPM (Intergreated Pest Managment) เข้ามาใช้ ตั้งแต่วิธีเขตกรรม ซึ่งเป็นการจัดการสภาพแวดล้อมให้ไม่เอื้อต่อการแพร่ของศัตรูพืช เช่น การเตรียมแปลง การเอาผ้าคลุมแปลง ลดการที่พืชไปสัมผัสกับดิน ไปสัมผัสกับโรคแมลงทางดิน การใช้สารชีวภัณฑ์ หรือจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ไปกำจัดศัตรูพืชที่เป็นพวกโรคเชื้อรา แบคทีเรีย ที่ไม่เป็นอันตรายกับคน เหล่านี้เกษตรกรยังใช้กันน้อย อาจเพราะเป็นเรื่องยุ่งยาก มันคือการใช้แบบป้องกันไม่ให้เกิดปัญหา เมื่อเกิดปัญหาจึงค่อยพิจารณาใช้ยามาแก้ไข แต่เกษตรกรไทยใช้สลับกัน คือ ใช้ยาก่อน แล้วป้องกันทีหลัง ซึ่งมันสายไปแล้ว

ไขคำตอบประเด็นสารตกค้างในผักไฮโดรโปนิกส์ที่คนไทยเคลือบแคลง

ดร.สุรชาติ กล่าวว่า คนไทยยังสับสนและเข้าใจคลาดเคลื่อนเรื่องสารเคมีตกค้าง คนไทยไปเข้าใจว่าสารเคมีตกค้าง หรือยาฆ่าแมลงเป็นตัวเดียวกัน ทำให้ใช้คลาดเคลื่อน เราต้องเจาะจงอย่างนี้ว่า สารเคมีนี้เป็นสารป้องกันรักษาโรคแมลงศัตรูพืช หรือสารเคมีจากการใช้ปุ๋ย เพราะปุ๋ยก็คือสารเคมี เนื่องจากระบบการปลูกผักไฮโดรโปนิกส์เราไม่ได้ปลูกลงดิน เราปลูกในรางปลูก ใช้น้ำ แล้วเติมปุ๋ย ซึ่งเป็นธาตุอาหาร 12 ชนิด เช่นเดียวกับผักที่ปลูกกลางแจ้งก็ต้องให้ปุ๋ยเหมือนกัน แต่คนละรูปแบบกัน โดยปุ๋ยที่ใช้กับผักไฮโดรโปนิกส์ เป็นปุ๋ยที่มีความบริสุทธิ์มากกว่า เพราะต้องละลายน้ำได้ดี เปรียบเสมือนคนหนึ่งกินข้าวเหนียว คนหนึ่งกินข้าวจ้าว สุดท้ายเราได้คาร์โบไฮเดรต ได้แป้ง ได้น้ำตาล ร่างกายย่อยไปได้กลูโคส ปลายทางเดียวกัน แต่ต้นทางคนละแบบ

“ถ้าเจาะจงลงไปที่ระบบไฮโดรโปนิกส์ที่ส่วนใหญ่จะปลูกกับระบบที่ควบคุมได้ในโรงเรือน ปัญหาศัตรูพืชก็ยิ่งน้อยลง การใช้สารเคมีก็น้อยกว่ากลางแจ้ง นี่คือข้อได้เปรียบของไฮโดรโปนิกส์ แต่มีหน่วยงานบางหน่วยงานไปตีว่าใช้สารเคมี ซึ่งเป็นการเข้าใจคลาดเคลื่อน เพราะมันคือปุ๋ย ซึ่งเป็นตัวเดียวกันกับผักอื่นๆ แต่ปลูกคนละระบบเท่านั้น”

แล้วทำไมคนไทยยังข้องใจเรื่องประเด็นสารตกค้าง?

ดร.สุรชาติ อธิบายว่า เข้าใจว่าคนไปพูดเรื่องไนเตรต ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของธาตุไนโตรเจนที่พืชจะนำไปใช้ โดยเฉพาะนักวิชาการบางท่านที่แอนตี้ไฮโดรโปนิกส์ เขาจะบอกว่ามันมีไนเตรตจากการให้ปุ๋ยทำให้สะสมอยู่ในพืชเกิดการตกค้าง แต่เราต้องเข้าใจอย่างหนึ่งว่าในเมืองไทยในสภาพที่อากาศร้อน การสะสมไนเตรตของพืชจะค่อนข้างน้อย การสะสมไนเตรตในพืชจะเป็นปัญหาหลักๆ ของประเทศเมืองหนาว ทางยุโรปที่พระอาทิตย์น้อย อย่างสแกนดิเนเวีย มีกลางวัน 5-6 ชั่วโมง พืชสังเคราะห์แสงไม่เต็มที่ ทำให้พืชสะสมไนเตรตในผักเยอะ แล้วพอมีไนเตรตเยอะ เมื่อเรากินเข้าไปมันจะไปสะสมในรูปของไนไตรต์ เมื่อเข้าสู่กระแสเลือดมันจะไปดึงเอาออกซิเจนในเลือดออกมาทำให้มีอาการเลือดจาง เลือดสีน้ำเงิน มีอาการเป็นพิษ ซึ่งเป็นโทษกับสุขภาพร่างกายของเรา

“ทุกอย่างในโลกล้วนมีคุณและมีโทษ ยกตัวอย่างกินเผือกสดๆ มีพิษนะ กินแล้วคันคอ แล้วถ้าเราต้มสารพิษนั้นก็หายไป ฉะนั้นผักไฮโดรโปนิกส์ก็มีไนเตรตอยู่บ้าง เพราะการสังเคราะห์แสงต้องการไนโตรเจน ซึ่งไนโตรเจนมี 2 รูปแบบ คือ แอมโมเนีย กับ ไนเตรต มันต้องใช้ในกระบวนการสังเคราะห์แสง สร้างการเจริญเติบโตของพืช ผักไหนๆ ที่ปลูกในดินก็ล้วนมีโอกาสมีไนเตรตสะสมที่อาจจะมาจากการให้ปุ๋ย วิธีการปลูก พื้นดินที่ปลูก หรือการให้น้ำ มันมีปัจจัยหลายอย่าง ต้องเข้าใจตรงนี้ก่อน

ในผักต้องมีไนเตรตอยู่แล้ว แต่เราไม่ต้องการให้ไนเตรตสูงเกินไปจนเกิดเป็นพิษ แต่ถ้าต่ำไปพืชก็ไม่โต ไม่งาม ไม่เขียว จากที่จะได้กินผักเขียวก็ต้องกินผักสีเหลืองๆ เพราะขาดไนโตรเจน พวกนี้สำคัญ ฉะนั้นการสร้างความเข้าใจให้กับผู้บริโภคไม่ให้ตื่นตระหนกก็เป็นเรื่องที่เราต้องทำควบคู่ไปด้วย

แล้วรู้ไหมว่าการที่คุณจะได้สารพิษจากไนเตรตนั่นคือคุณต้องกินผักสลัดวันละเป็นกิโลฯ และกินทุกวัน มันถึงจะได้รับพิษขนาดนั้น แต่ในความเป็นจริงเรากินอย่างละนิดหน่อย แล้วกินแบบผสมผสาน ไม่ใช่กินผักสลัดเป็นกิโลฯ ทุกวัน หรือกินร็อกเก็ตเป็นกิโลฯ ทุกวัน เราต้องใช้สติคิด ไม่ตื่นตระหนกง่ายๆ อย่าเพิ่งไปเชื่อเพราะเดี๋ยวนี้โซเชียลมีเดียไปไวมาก บางทีอีกฝ่ายมุ่งโจมตีเพราะขัดผลประโยชน์ก็มี

แล้วถ้าพูดเรื่องความเป็นพิษ น้ำตาล พริกไทย เกลือก็ล้วนมีพิษทั้งนั้น เพราะสาเหตุของโรคต่างๆ ที่คนไทยเป็นก็มาจากพวกนี้ทั้งหมด เนื่องจากบริโภคมากเกินไป จึงอยากให้เข้าใจว่าของทุกอย่างในโลกล้วนมีคุณและโทษ ถ้ามีความเข้าใจก็จะบริโภคอย่างถูกวิธี มีความสมดุลให้กับร่างกาย” ดร.สุรชาติ อธิบายให้เห็นภาพ

อย่างไรก็ตาม ด้วยคุณภาพผักได้รับมาตรฐานความปลอดภัยของฟาร์มมี ทำให้เป็นที่ยอมรับของตลาดอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะเรื่องคุณภาพปลอดสาร เพราะส่วนหนึ่งมีการควบคุมด้วยการใช้สูตรปุ๋ยที่มีไนเตรตต่ำ มีการวิเคราะห์ค่าไนเตรตในผักตัวอย่างจากห้องแล็บ ซึ่งนี่คือสิ่งสำคัญในการสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคในยุคนี้

ก้าวต่อไปมองหาพันธมิตรเพิ่มปริมาณผลผลิต

เนื่องจากการปลูกผักระบบไฮโดรโปนิกส์แบบโรงเรือนมีต้นทุนสูง ไม่ว่าจะเป็นการปรับพื้นคอนกรีตในโรงเรือน การใช้ไฟฟ้า และจำนวนบุคลากร ทำให้ก้าวต่อไปของฟาร์มมีต้องหาพันธมิตรที่สามารถปลูกกลางแจ้งที่มีต้นทุนที่ต่ำลง เพื่อทำสัญญา Contact Farming โดยจะมีเจ้าหน้าที่ฟาร์มมีไปให้ความรู้ และส่งเสริมปัจจัยเรื่องพันธุ์พืช พร้อมทั้งร่วมวางแผนการผลิต โดยกลุ่มนี้จะเน้นผักที่ราคาไม่สูงมาก แล้วรับซื้อภายใต้เงื่อนไขที่ต้องได้คุณภาพ ขณะที่ฟาร์มมีจะกลายเป็นศูนย์กลางขยับไปปลูกผักมูลค่าสูง เน้นการทำงานวิจัยและพัฒนาให้ทันสมัย และทันต่อความต้องการของผู้บริโภค

“ก้าวต่อไปไม่นานจะเห็นผักของเราเสิร์ฟบนเครื่องบิน ตามร้านอาหาร และโรงแรม 5 ดาว” ดร.สุรชาติ เผยถึงกลุ่มเป้าหมายระดับบน ถือเป็นการตอกย้ำมาตรฐานผักคุณภาพปลอดสาร ซึ่งเป็นหัวใจหลักของฟาร์มมีที่มุ่งหวังการส่งต่อสิ่งที่ดีเพื่อพี่น้องคนไทยให้ได้มีสุขภาพร่างกายที่ดีอย่างทั่วถึง

© 2025 Khaoyai Connect. สงวนลิขสิทธิ์

ห้ามคัดลอก ดัดแปลง หรือเผยแพร่เนื้อหาทั้งหมดหรือบางส่วนโดยไม่ได้รับอนุญาต